သိပ္မျကာခင္အပတ္က ေဝါလ္စထရီ ဂ်ာနယ္မွာ Facebook Application တြေနဲ့ ပတ္သက္လို့ ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္ ပါ၀င္လာခဲ့ ပါတယ္။

ဒီေဆာင္းပါးရဲ့အဆိုအရေတာ့ Facebook ရဲ့ third-party developer ေတြဟာ ၎င္းတို့ရဲ့ App တြေကတစ္ဆင့္ user တြေရဲ့ပုဂ္ဂိုလ္ေရး အခ်က္ အလက္ ေဒတာတြေကို တရားမ၀င္ရယူ သုံးစြဲေနျကတယ္လို့ ေဖာ္ျပပါရွိပါတယ္။ အဲဒါဟာအမွန္ဆိုရင္ေတာ့ facebook ဟာ user တြေ ရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ္ေရး ဆိုင္ရာလုံျခုံမွု privacy ကိုခ်ိုးေဖာက္ေနတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါတကယ္ေရာဟုတ္ပါ့မလား။ ဒါ့ေၾကာင့္ နည္းပညာေလာကရဲ့ ကၽ္းက်င္သူ ပညာရွင္တြေနဲ့ ေမးျမန္းျပီး၊ Facebook ရဲ့အျေကာင္း ၎ရဲ့ Application တြေအျေကာင္း၊ User တို့ရဲ့ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ လုံျခံဳမွဳအပိုင္းေတြကိုပါ အမ်ားသိရွိရေအာင္ အေမးအေျဖပုံစံနဲ့ ျပန္လည္တင္ျပခဲ့ပါတယ္။

Q - Facebook ေပၚက thirdparty app တြေဟာကိုယ့္ရဲ့ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္တြေကို တကယ္ပဲ ရယူခ်ိတ္ဆက္နိုင္ပါသလား။

A - အမ်ားစုက အဲသလိုလုပ္နိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့အဲဒါက သင္က သူတို့ကိုခြင့္ျပုခ်က္ permission ေပးမွလုပ္နိုင္ျကတာပါ။ Connect with Facebook ဆိုတဲ့ခလုတ္ကို သင္က ကလစ္ေခါက္မယ္။ ျပီးေတာ့ဘယ္လို information တြေကို သင္ရဲ့စာမ်က္နွာကေန လွွဲေပးေနတယ္ဆိုတာမသိရင္ေတာ့ အဲဒီလိုရယူသြားေစနိုင္မွာပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္သင္က ကိုယ့္ရဲ့သတင္းအခ်က္အလက္တြေကို ဘယ္သူက access လုပ္ေနတယ္ဆိုတာ သတိထား စဥ္းစားမွာပါ။

Q - ျပီးခဲ့တဲ့အပတ္က ေ၀ါလ္စထရီဂ်ာနယ္မွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ကိစၥက ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တာပါလဲ။

A - ေ၀ါလ္စထရီဂ်ာနယ္ကေတာ့ သူတို့တြေ့ခဲ့တဲ့ကိစ္စကို “ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ ပုဂၢဳိလ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ား ခ်ိုးေဖာက္ခံရမွု (Facebook privacy breach)” လို့ေခၚထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ဒီကိစ္စကို အဲဒီလိုျကီး ေခါင္းစဥ္တပ္လို့ေတာ့မရပါဘူး။ ဘာ့ျေကာင့္လဲဆိုေတာ့ Facebook မွာအဲဒီလို ေဖာက္ခံရတာ ေပါက္ျကားသြားနိုင္တဲ့ ယိုေပါက္ရွိတာမ်ိုး တစ္ခါမွမျဖစ္ခဲ့လို့ပါ။ “ခ်ိုးေဖာက္ခံရတယ္” လို့ျေပာတာဟာ အမွန္ကေတာ့ user တစ္ခ်ို့ရဲ့ Information တြေဟာ Facebook နဲ့ခ်ိတ္ဆက္ sync up လုပ္ထားတဲ့ third-party application တြေဆီ လွွဲျေပာင္းေရာက္သြားလို့ပါ။ အဲဒီထဲမွာ user ID နံပါတ္တြေ (အဲဒါက User တစ္ဦးစီရဲ့ profile ကိုရွာလို့ရတယ္ေလ)။ ျပီးေတာ့ အဲဒီထဲမွာပါ၀င္တဲ့ Public information တြေစသျဖင့္ အဖြဲ့၀င္ member တြေရဲ့အမ်ား Public ရွေ့တင္ထားတဲ့ information တြေသာျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ာနယ္ရဲ့ေဆာင္းပါးမွာပါတာကေတာ့ app developer တြေဟာ အဲဒီ user ID နံပါတ္တြေကို တျခားကုမ္ပဏီတြေဆီလွွဲျေပာင္းေပးတာ၊ ေရာင္းခ်လိုက္တာတြေ လုပ္ေနတယ္လို့ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီျပင္ပကုမ္ပဏီတြေဆိုတာက ေဒတာစုေဆာင္းတဲ့ကုမ္ပဏီတြေ သို့မဟုတ္ ျေကာ္ျငာကုမ္ပဏီတြေျဖစ္ျပီး သူတို့ရဲ့ database တြေမွာ Facebook Profile data တြေကို သူတို့အလြယ္လုပ္နိုင္ဖို့ စုေဆာင္းျကတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမ်ိုးက တကယ့္ျပႆနာ ေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ Facebook ဟာယခင္ကတည္းက ၎ရဲ့ user ID နံပါတ္တြေကို တလြဲသုံးလို့မရေအာင္ ကာကြယ္ထားျပီးသားပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ ေတြ ခ်ိုးေဖာက္ခံရတာမ်ိုးျဖစ္ဖို့ မလြယ္ပါဘူး။ Facebook developer blog တစ္ခုမွာလည္း “ကၽြနု္ပ္တို့ရဲ့ေပၚလစီကေတာ့ user data တြေကို ကာကြယ္ထားတယ္ဆိုတာ အလြန္ရွင္းလင္းပါတယ္။ ဘယ္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ကမွ user information တြေကိ ုသေဘာတူညီခ်က္မရဘဲ access လုပ္လို့မရပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ဒီလို user တြေ ရဲ့အခြင့္အေရး၊ လုံျခုံမွုကိုခ်ိုးေဖာက္တဲ့ application မွန္သမ်ွကိုလည္း ျဖတ္ေတာက္တာ၊ ပိတ္ပစ္တာမ်ိုးပဲလုပ္ဖို့ ကၽြန္ေတာ္တို့ အခိုင္အမာ ဥပေဒျပဌါန္းျပီးသားပါ” လို့ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

Q - Facebook ဟာဒီလိုမ်ိုး user data ေတြကို ျကားခံ third-party developer ေတြကခ်ိုးေဖာက္တာကို အျမတ္ထုတ္တာကို တကယ္ပဲ တိုက္ပြဲ၀င္ေနတာလား။

A - Facebook ဟာနာမည္ျကီး developer ေတြကိုေတာင္မွ ဒီလိုမ်ိုးေပၚလစီနဲ့မကိုက္ညီလို့ block လုပ္ခဲ့တာတြေ သမိုင္းမွာ အမ်ားျကီးရွိဖူးပါတယ္။ တစ္ခါတုန္းကဆို developer တစ္ဦးဟာ Facebook widget တြေထုတ္တဲ့နာမည္ျကီး Slide ကုမ္ပဏီကထုတ္တဲ့ Top Friends app မွာလုံျခုံေရးကုမ္ပဏီ Sophos က ပညာရွင္ခ်တ္၀စ္စနီယူးစကီးကလည္း “Facebook ဟာယခင္ကတည္းက ဒီလိုျပႆနာ တြေကိုသိထားျပီးသားမို့ privacy policy ကိုျပျာန္းျပီး လုံျခုံေရးေကာင္းေအာင္လုပ္ခဲ့သလို၊ app ထုတ္လုပ္ေရးကုမ္ပဏီတြေကိုလည္း အဲဒီလိုမရိုးမသားမလုပ္နိုင္ေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ သတိေပးထားျပီးသားပါ” လို့ျေပာပါတယ္။

Q - ဒါဆိုကၽြနု္ပ္တို့ user တြေဟာthird-party app တြေနဲ့ေဒတာ share မိတာမ်ိုးမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုအေကာင္းဆုံးထိန္းခ်ုပ္နိုင္မလဲ။

A - သင္ဟာ Super Poke app ကိုေနာက္ထပ္မသုံးေတာ့ဘူးဆိုရင္ ဘာ့ျေကာင့္သင့္ရဲ့ေဒတာတြေကို access လုပ္ဖို့ ဆက္ခြင့္ျပုေနေတာ့မွာလဲ။ ဒါမ်ိုးကိုဆိုရင္ သင္ဟာ Facebook က ယမန္နွစ္က စလုပ္ေပးခဲ့တဲ့ အေကာင္းဆုံးထုတ္ကုန္တစ္ခုလည္းျဖစ္တဲ့ application dashboard မွာ ရွာဖြေလုပ္ေဆာင္နိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ Facebook ေပၚမွာအလြယ္တကူ access လုပ္လို့ရတဲ့ Feature ေတာ့မဟုတ္ဘူးေပါ့။ သင္ဟာ Facebook စာမ်က္နွာရဲ့ အေပၚညာဘက္ေထာင့္က Account menu ကိုသြားျပီး၊ privacy setting မွာရြေးခ်ယ္ရပါမယ္။ အဲဒီေနာက္အဲဒါ Loading ၀င္တာနဲ့ Application and ျွွebsites Link က ဘယ္ဘက္ေထာင့္ေအာက္ျေခမွာ ေပၚလာပါမယ္။ သင္ဟာဒီလိုနည္းမ်ိုးနဲ့ ကိုယ့္ရဲ့ app dashboard ကို ပုံမွန္စစ္ေဆးေနသင့္ပါတယ္။

Q - ဒါမ်ိုးကိုအျခား online နဲ့ offline ကုမ္ပဏီတြေကလုပ္တာနဲ့ နွိုင္းယွဉ်ရင္ေရာ ဘယ္လိုရွိမလဲ။ သူတို့ကေရာ ကၽြနု္ပ္တို့ရဲ့ ကိုယ္ေရးအခ်က္ အလက္တြေယူျပီး ေရာင္းစားတာမ်ိုးကို သိနိုင္ပါ့မလား။

A - အဲဒါကိုျေဖရရင္ေတာ့ Farm-Ville ဂိမ္းနဲ့နမူနာေပးရမယ္။ အမွန္ျေပာရရင္ေတာ့ Facebook app အမ်ားစုဟာ FarmVille နဲ့ သင္ပတ္သက္သမ်ွထဲက သင့္ရဲ့ေဒတာတြေကို FarmVille ကသိတာထက္ေတာင္ အမ်ားျကီးပါသိနိုင္သလို၊ သင့္ကိုယ္ေရးအခ်က္တခ်ို့ကိုလည္း လွွဲျေပာင္းေရာင္းစားေကာင္း ေရာင္းစားနိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့သင္ဟာ ယေန့ေခတ္ေမာ္ဒန္စားသုံးသူ စီးပြားေရးျဖစ္စဉ်မွာ အဖြဲ့၀င္တစ္ဦးအေနနဲ့ ပါ၀င္ေနတာကိုတြက္မိရင္ဒီေလာက္ ကိုယ္ေရးအခ်က္တြေျဖစ္တဲ့ နာမည္တို့၊ အသက္တို့၊ လူမ်ိုး၊ အသားအ ေရာင္စတဲ့အခ်က္အလက္ တြေကိုသူမ်ားက သိသြားတာမအံ့ျသပါနဲ့။ ခရက္ဒစ္ကုမ္ပဏီတြေ၊ အြန္လိုင္း retailer program တြေ၊ အြန္လိုင္း ခရီးသြားဘြတ္ကင္ဆိုက္တြေမွာ သင္ဟာကိုယ့္ရဲ့အခ်က္အလက္တြေ ျဖည့္ေနရ၊ Share လုပ္ေနရတာမဟုတ္လား။ Facebook app တြေက သင့္ရဲ့အခ်က္အလက္တြေ ရထားတယ္ဆိုတာ အနည္းငယ္ပါ။ အြန္လိုင္းဥပေဒဆိုင္ရာ အတိုင္ပင္ခံကုမ္ပဏီ Fox ျွothschild ကကၽြမ္းက်င္သူ စေကာ့တ္ဗားနစ္စ္ ကေတာ့ ဒီလိုျေပာထားပါတယ္။ “ဘယ္အခ်ိန္ပဲျဖစ္ျဖစ္ သင္ဟာအလိုရွိလာရင္ အင္တာနက္ေပၚတက္ျပီး ဟိုတယ္ဆိုက္တြေ၊ ေရာင္း၀ယ္ေရးဆိုက္တြေမွာ ကိုယ့္ရဲ့နာမည္၊ လိပ္စာ၊ အီးေမးလ္လိပ္စာ၊ ေနရပ္ စသျဖင့္ အခ်က္အလက္ information တြေျဖည့္ေနရတာပဲမဟုတ္လား။ ဒါတြေကိုသင္က ဂရုတစိုက္နဲ့ျဖည့္ထားမယ္။ ျပီးေတာ့လုံျခုံစြာျပန္ထြက္ log out လုပ္ထားမယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူကသင့္ information တြေကို ယူျပီးေရာင္းစားတာ၊ ျေကာ္ျငာတာတြေလုပ္လို့ရမွာလဲ” လို့သူကျေပာပါတယ္။ သင္ဟာ FarmVille မွာ Profile ကိုျဖည့္ရရင္ သူေပးထားတဲ့အတိုင္း အျပည့္အ၀ အတိအက်လိုက္နာျပီး ျဖည့္စရာမွမလိုတာ။ ဒါ့ေၾကာင့္ သင့္လုံျခုံေရးကို သိပ္ျပီးစိုးရိမ္စရာမလိုပါဘူး။