လုံခြုံရေးအပြည့်အဝ မချနိုင်တော့ အကုန်လုံးက ကျီးလန့်စာစား ဖြစ်နေတယ်
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မီးရှို့တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေပြီး ဒီအခြေအနေတွေကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ဖို့အတွက် လုံခြုံရေးအင်အား တိုးမြှင့်ပြီး ထိထိရောက်ရောက်ကိုင်တွယ်ဖို့ လိုတယ်လို့ ပြည်နယ်တည်ငြိမ်မှု ဖော်ဆောင်ရေးအဖွဲ့က ပြောဆိုပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်က ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ပြည်နယ် တည်ငြိမ်မှုဖော်ဆောင်ရေးအဖွဲ့ဝင် ပြည်နယ်လွှတ်တော် အမတ် ဦးအောင်မြကျော်ကို မေးမြန်းထားပါတယ်။
ပြည်နယ်အစိုးရက ဖွဲ့တာပါလား ဒီငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့က။
'ဟုတ်ပါတယ်။ တည်ငြိမ်မှုဖော်ဆောင်ရေးအဖွဲ့ပါ။ ငြိမ်းချမ်းရေးလို့ မသုံးပါဘူး။'
ဒီနေ့ ဘာတွေတိုးတက်လာလဲ။ ဘာတွေထူးခြားမှုတွေရှိလဲ။
'ဒီနေ့ကတော့ လုံခြုံရေးအခြေအနေက သိပ်ပြီး တိုးတက်တာမရှိဘူး ဒီဘက်မှာ။ ဒီနေ့လည်း တော်တော်ဆိုးဆိုးရွားရွားဖြစ်သွားကြတယ်။ ပိုဆိုးတာက အယ်လ်ကိုင်ဒါးဝင်တွေလို့ပဲ ပြောရမယ်။ ဘုရားဝတ်ကျောင်းပြုတဲ့ ဗလီအတွင်းကနေ သေနတ်နဲ့ပစ်လိုက်လို့ စစ်တပ်က ရဲဘော်တယောက် ပေါင်မှာ ထုတ်ချင်းပေါက်ထိတယ်။ စစ်ဆေးရုံမှာ အတွင်းလူနာအနေနဲ့ ကုနေရတယ်။ အဲ့ဒါက ဘယ်ရွာမှာလဲဆိုတော့ ဗုံတန်းရွာပေါ့။'
ကျနော်တို့ဓာတ်ပုံတွေတွေ့တယ်။ မီးလောင်မှုတွေရော၊ အသေအပျောက်ရော ဘာထူးပါသေးလဲ။
'ဟုတ်ပါတယ်။ မီးလောင်တာတွေရှိတယ်။ ဟိုဘက် ရွာသာယာဘက်မှာ ဘဂငါ််လီတွေနဲ့ ရခိုင်တပ်နဲ့ ထိပ်တိုက်ပစ်တာ အဲ့မှာလည်း တော်တော်နာကြတယ်ပြောတယ်။ ရခိုင်ဘက်ကတယောက်ကတော့ လက်မောင်းမှာ တချက်၊ ခေါင်းမှာ တချက်၊ ဓားဒဏ်ရာနဲ့ သေဆုံးသွားတယ်။ ကျန်တဲ့ ၂ ယောက်က ဆေးရုံမှာရောက်နေတယ်။'
ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတွေ ဆေးရုံတွေမှာရောက်တယ်။ တချို့ ထွက်ပြေးလာတဲ့လူတွေက ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ နေရာချကြတယ်။ တဖက်ကလူတွေကရော ဘယ်တွေရောက်သွားကြလဲ။ ဒဏ်ရာရတဲ့သူတွေကရော ဘယ်ကိုပြေးကြလဲ။ ဘယ်ကို လုံခြုံတဲ့နေရာတွေမှာ ရောက်သွားလဲ။
'ဒါကို ကျနော်တို့ အံ့0x100သနေကြတယ်။ သူတို့ဘယ်ရောက်သွားကြလဲ။ သူတို့ လုံးဝ မထိဘူးလား။ ထိတဲ့လူတွေရော ဘယ်မှာလဲ၊ ဒီဘက်ဆေးရုံတွေလည်း မရောက်ကြဘူး။ ကျနော်တို့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတွေအနေနဲ့ ဒီဘဂငါ််လီတွေ ဘယ်ကိုထွက်ပြေးသွားလဲ။ ဘယ်ကိုရောက်သွားကြလဲ ဆိုပြီး အဲ့အခန်းကဏ်ဍကို သံသယရှိနေတယ်။ ဘဂင််လားဒေ့ရှ်ကိုပဲ ပြန်ထွက်ပြေးသွားကြလား။'
ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်တို့က အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာထားတယ်ဆိုတော့ မီးလောင်မှုတွေ၊ အကြမ်းဖက်မှုကိစ်စတွေကို တပ်ကနေ ကိုင်တွယ်တာတော့ မတွေ့ရသေးဘူးနော်။ လုံထိန်းတွေ သွားတာတော့ တွေ့ရတယ်။ ဦးတို့ ဘယ်လိုသိထားလဲ။
'ရဲတပ်ရင်းတွေကိုတော့ ပစ်မိန့်ပေးထားတယ်တော့ ကြားတယ်။ စစ်တပ်ကိုတော့ အဲ့လောက်အဆင့်ထိ ပါဝါမပေးသေးဘူးလို့ ယူဆရတာပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ စစ်တပ်က လုံးဝကို ကြားမှာပဲနေတယ်။ ပစ်တာ လုံးဝမရှိသေးဘူး။ အပေါ်ထောင်ပစ်တာလည်း မရှိသေးဘူး။ ရဲတွေကတော့ အပေါ်ထောင်ပစ်တာတော့ရှိတယ်။ စစ်တပ်ကပစ်တာတော့ လုံးဝမရှိသေးဘူး။ သူတို့က ကိုယ်ယောင်ပြတာလောက်ပဲ ရှိသေးတယ်။ အဲ့လိုအခြေအနေတော့ မြင်ရတာပေါ့။'
ဒီအခြေအနေကြီးကို ပြီးဆုံးသွားအောင် ရပ်တန့်သွားအောင် ဘယ်လိုရေခံမြေခံတွေ လိုတယ်လို့ ခံစားရလဲ။ ဦးတို့အဖွဲ့က ဘယ်လိုသုံးသပ်မိလဲ။
'ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဒီမှာရှိတဲ့ လုံခြုံရေးအင်အားကို ဒီထက်ပိုတိုးချဲ့ပြီး ထိထိရောက်ရောက် ကိုင်တွယ်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဒီမှာရှိတဲ့ လုံခြုံရေးအင်အားနည်းနေတဲ့ ပုံစံတွေ့ရတယ်။ တမျိုးသားလုံးအတွက် တကယ့်နေရာတွေမှာ လုံခြုံရေးအပြည့်အဝ မချနိုင်တော့ အကုန်လုံးက ကျီးလန့်စာစား ဖြစ်နေတယ်။ နောက် တခုခုဖြစ်ပြီဆိုရင် အဲ့မှာပါတဲ့ အဖွဲ့တွေကလည်း နယ်မြေကျွမ်းကျင်မှု အားနည်းတယ်ထင်တယ်။ ဥပမာ ရပ်ကွက်တခုမှာ ဖြစ်နေရင် အဲ့ရပ်ကွက်က ဘယ်နားမှာလဲဆိုတာ သူတို့က မသိဘူး။ ၅ မိနစ်နဲ့ ရောက်မယ့်ဟာ နာရီဝက်လောက်ကြာမှ ရောက်တော့ ဒီနေရာမှာ ပိုပြီး ကြီးထွားသွားတယ်။ ဒါကြောင့် လုံခြုံရေးကို အခု မာရှယ်လောလည်း ထုတ်ထားပြီးပြီ။ အရေးပေါ်အခြေအနေလည်း ကြေညာပြီးပြီ၊ ဒီလုံခြုံရေးကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ကိုင်တွယ်လိုက်မယ်ဆိုရင် တရက် နှစ်ရက်နဲ့ အဆင်ပြေသွားမှာပါ။ အဲ့လိုမဟုတ်ဘဲ ဒီအတိုင်းမျောပြီးနေမယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်လိုမှ ပြီးဆုံးသွားမှာ မဟုတ်တော့ဘူး။ အဲ့လို အခြေအနေမျိုးတွေ တွေ့နေတယ်။'
နာဇီရွာလည်း တော်တော်များများ လောင်သွားတယ်ကြားတယ်။
'ဟုတ်ပါတယ်။ ဒီဘက်ကတွေ့တာလည်း မီးတွေလောင်နေကြတယ်။ ရခိုင်တွေရော ဘဂငါ််လီတွေရော အကုန်လုံး မီးလောင်ကြတာပဲ။ ရှို့တာကတော့ ဟိုဘက်ကလည်း ရှို့၊ ဒီဘက်ကလည်း ရှို့ကြတာပဲ။ အကုန်လုံးပါသွားကြတယ်။ ဒုက်ခသည်တွေလည်း အကုန်လုံး ဒီဘက်ကို တတ်လာကြတယ်။ အတွင်းမှာရှိတဲ့ ဘဂါလီဒုကၡသည်တွေကိုလည်း မြို့ပြင်မှာရှိတဲ့ သူတို့အများစုနေတဲ့ ရွာဘက်ကို ရွှေ့ပေးလိုက်တယ်။'